Aşil tendonu, insan vücudundaki en büyük ve en güçlü tendondur. Tendonlar kası kemiğe bağlayan uzun, sert doku kordonlarıdır. Aşil tendonu topuğun arkasında bulunur ve topuk kemiğini baldır kasına bağlar. Bir kişinin yürümesine, koşmasına ve zıplamasına yardımcı olur. Aşil tendonu kopması genellikle tendonun topuk kemiğine yapışma yerinin üstünden olmaktadır. Sıklıkla 30-50 yaşlarda, bir spor aktivitesi sırasında olmaktadır.
Nedenleri
Aşil tendonu çok güçlü olmasına rağmen bazı rahatsızlıklarda ve bazı ilaçların kullanımdan kaynaklı ağır spor faaliyetleri olmadan da kopma riski vardır. Kopma genellikle koşma, kesme veya atlama gibi aşırı yüklenmenin aktiviteler sırasında meydana gelir. Aşil tendinitinin neden olduğu kronik aşil tendon problemlerinde tendon zayıflar, yürüme ve hafif koşma gibi aktiviteler sırasında tendon kopabilir.
Aşil tendonu kopmasının belirtileri nelerdir?
Spor yaparken aşil tendonu kopan çoğu hastanın söylediği o anda gelen tok bir ‘’pop’’ sesiyle arkadan bacağıma tekme attılar sandım ama baktım etrafımda kimse yoktu. Bunun ile birlikte;
Ayak bileğinin arkasında, yürümeyi zorlaştıran şiddetli ağrı
Şişme ve morluk
Hassasiyet
Ayak parmaklarında ucunda yükselememe
Yırtıktan sonra ayak bileğinin arkasında tendonun bittiği yerin üstünde oluşan boşluk.
Aşil tendonu kopması nasıl teşhis edilir?
Genellikle, bir aşil tendonu kopmasını teşhis etmek için tek başına fizik muayene yeterli olur. Eşlik edebilen Haglund gibi kemiksel patolojinin varlığının ortaya konması için röntgen, kopmanın ciddiyetini ve liflerin ayrılma derecesini belirlemek için bir ultrason veya MRI tetkiki yapılabilir.
Tedavi
Aşil tendonu nispeten zayıf kan dolaşımından iyileşmesi zayıf ve süreç uzundur. Tam kopmuş aşil tendonu uygun şekilde tedavi edilmezse, tendon fonksiyonları zayıflar. Yürüyüş gibi normal günlük aktiviteler, koşmak ve diğer spor aktiviteler için gerekli gücü sağlamayacaktır. Asil tendon yırtıkları alçı tedavisi uygulanabilir veya ameliyat edilerek kopuk tendon uçları dikilerek tedavi edilir.
Alçı Tedavisi
Ayak bileğini uygulanan alçı ile belli bir pozisyonda tutarak, kopuk tendonun uçlarını birbirine yaklaştırarak zamanla yavaşça iyileşmesine olanak sağlamaktır. Genellikle 8- 12 hafta süre alçı veya splint kullanılır. Ameliyat edilen hastalarda görülebilen yara problemleri ve enfeksiyon riskinden kaçınılmış olur ancak tendonun tam güç veya dayanıklılığı ameliyat edilen hastalara göre daha zayıf ve bundan dolayı yeniden kopma riski vardır.
Ameliyat
Aşil tendon kopmalarında için cerrahi tedavisi, daha hızlı bir iyileşmeye sağlar ve alçı tedavisine göre çok daha sağlam tendon iyileşmesi elde edilir. Ameliyatla ile ilgili riskler bu bölgenin zayıf kan dolaşımından kaynaklı ameliyat yarasının açılması ve iltihaplanmadır.
Özellikle sporcularda, erken iyileşme ve erken ise dönüş istenen durumlarda yeniden yırtılma olasılığı daha düşük olan daha güçlü bir tendon iyileşmesi sağlamak için ameliyat önerilir.
Sonuç
Aşil tendon kopmaları sporcularda veya aşil tendinitine bağlı zayıflayan tendonda herkeste görülebilir. Kopma teşhisi konur konmaz, güç kaybını ve yanlış iyileşmeyi önlemek için tedaviye başlanmalıdır. Sporcu olmayanlarda nasıl tedavi edileceğine dair kararı hastanın durumuna göre karar verilir.
© 2022, Op. Dr. Murat Kezer. All Rights Reserved.